Fibrinolitik (Pıhtı eritici) tedavi nedir?

Fibrinolitik (Pıhtı eritici) tedavi nedir?

Kalp krizi, kalbi besleyen koroner damarlardan birinin tıkanması ile oluşan kalp kası hasarıdır. Fibrinolitik tedavi (diğer adıyla trombolitik tedavi), kalp krizi geçiren hastalara kalbi besleyen damar içerisinde oluşan ve damarı tıkayan pıhtıyı eritmek amacıyla uygulanan bir tedavi şeklidir. 
Fibrinolitik tedavi ile pıhtının eritilerek kalp damarlarındaki akımın tekrardan sağlanması, erken ve geç dönemde hastaya önemli faydalar sağlamaktadır. Özellikle kalp krizi şikayetlerinin başlamasından bu tedavinin uygulanmasına kadar geçen sürenin olabildiğince kısaltılması, kalp krizi tedavisinin en önemli amacını oluşturmaktadır. Zamanında uygulanan fibrinolitik tedavi ile kalp krizinden ölüm riski % 30 ila 50 oranında azaltılabilmektedir. 

Fibrinolitik tedavi işlemi öncesinde nasıl bir hazırlık yapılır?

Tedavi öncesi koroner yoğun bakım ünitesine yatırılacaksınız.. Tedaviniz fibrinolitik tedavi konusunda deneyimli bir hekim veya hemşire tarafından uygulanacaktır. Doktorunuz sağlığınız hakkında sorular soracak ve muayenenizi yapacaktır. EKG'niz çekilecek ve kan bulgularınızı değerlendirmek amacıyla kan örnekleri alınacaktır. Koroner yoğun bakımda yakından takip edileceksiniz. Kalp ritminizi devamlı gösteren monitörlere bağlanacaksınız ve almanız gereken diğer ilaçlar ağızdan veya damar yolundan uygulanacak. 
Bu tedavi yöntemini uygulamak amacıyla sizin kolunuzda ikinci bir damar yolu açılabilir. 

Fibrinolitik tedavi işlemi sırasında nelerle karşılaşılabilir?

Bu tedavi yönteminin uygulanması oldukça basittir. Kullanılacak ilaç açılan damar yolundan, belirlenen ilaca bağlı olarak belirli sürelerde verilecektir. İşlem sırasında bilinciniz açık olacak ve yakından takip edileceksiniz. 
İlaç uygulanırken ritim bozuklukları, göğüs ağrısında artma olabilir. 
İşlem sırasında ve sonrasında EKG'leriniz çekilecek ve hemşireler kan basıncınızı ve kalp ritminizi yakından takip edeceklerdir. 
Fibrinolitik tedavi sonrası kalp hastalığınızın durumu doktorunuz tarafından değerlendirilecek, tedavi ve izlem seçeneklerini sizinle paylaşacaktır. 

Fibrinolitik tedavi işleminin beklenen faydaları nelerdir?

Fibrinolitik tedavi kısa zaman içinde verilerek pıhtının erimesi sağlanabilirse, kalpte oluşacak yara (infarktüs) alanı küçük olur ve kalp işlevleri bozulmadan kalır veya çok az etkilenir. 
Erken zamanda uygulanan bu tedavi yöntemi ile kalp krizi geçiren hastaların yaşam süreleri uzatılabilmektedir. Ayrıca ilaçla yapılan bu işlem sonucunda, göğüs ağrınızda veya hastaneye başvuru şikayetlerinizde azalma, ciddi kalp ritim bozukluklarının ve kalp durmasının önlenmesi beklenmektedir. Kalp damarlarının açılması daha iyi çalışmasına neden olacaktır. 

Fibrinolitik tedavi işlemine alternatif yöntemler nelerdir?

Başlıca alternatif tedavi yöntemi, kalp anjiyografisi yaparak damarın mekanik olarak balonla açılmasıdır. Bu işlemi uygulamak zaman alabilmektedir. Özellikle gece bu konuda deneyimli ekibin hazırlanması zaman alabilir. Zaman kaybı tedavinin başarısını etkiler. Bu nedenle doktorunuz alternatif tedavi seçneklerini de göz önünde bulundurarak en uygun tedavi yöntemini size açıklayacaktır. 

Fibrinolitik tedavi işleminde ilaca bağlı oluşabilecek riskler nelerdir?

Fibrinolitik tedaviye bağlı gelişebilen başlıca riskler ölüm, inme (felç), kanama ve allerjik reaksiyonlardır. 
En ciddi risk tedavi sırasında veya sonrasında beyin kanamasına bağlı olarak hastanın felç geçirmesi (inme) veya bu kanamaya bağlıölümdür. Bu riskler %1'in altındadır. İnme riski hastanın yaşına, özelliklerine, mevcut diğer hastalıklarına (tansiyon yüksekliği, daha önce inme geçirmiş olma vb) bağlı değişebilir. 
Kullanılan ilaç kuvvetli bir pıhtı eritici olduğundan hastada kanamalar oluşabilir. Hafif miktarda ciltte ve iğne giriş yerlerinde kanamalar sıktır. Ciddi, kan verilmesini gerektirecek kanamalar daha nadirdir. Ciddi kanamalar mide veya idrar yolundan veya başka bölgelerden olabilir. 
Kullanılan ilaca bağlı olarak nadir de olsa tansiyon düşmesi, allerjik reaksiyonlar (binde bir altında), ateş, ritim bozuklukları görülebilir. 
Size daha önceden fibrinolitik tedavi uygulanmış ise mutlaka belirtmeniz gerekmektedir. Belirli zaman aralıklarında aynı ilacın tekrar uygulanması önemli yan etkilere neden olabilir. 
Çok nadiren yukarıda belirtilenlerin dışında da yan etkiler görülebilir. 

Fibrinolitik tedavi işleminin başarı oranı nedir?

Damarın fibrinolitik tedavi ile açılma oranı hastanın ne kadar erken başvurduğu, hastanın özellikleri ve kullanılan fibrinolitik ilaca göre değişmekle birlikte % 50-70 arasındadır. 

Kaynak: https://www.tkd.org.tr